پشکوتنی پەیوەندییەکانی کوردستان و ئیماڕات

د. یەریڤان سەعید

وەرگێرانى لە ئینگلیزییەوە: شکۆ شێرکۆ

لە ٢٠١٩ەوە، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، چوار جار سەردانی ئیماڕاتی کردووە، هەروەها سەرۆکی حکوومەتی هەرێمیش، مەسرور بارزانی پێنج جار سەردانی کردووە، لە سەردانەکانیاندا، چاویان بە سەرۆکی ئیماڕات، محەمەد بن زاید نەحیان، کەوتووە. چوار لە گەشتەکانی مەسرور لە ١٢ مانگی ڕابردوو ئەنجامدراون، تازەترینیشیان هیی ١٨ی ئابە. ژمارەی سەردانییەکانیان زیاترە لە ژمارەی سەردانییە فەرمییەکانی هەردووکیان پێکەوە بۆ بەغدا، ئەوەش هەوڵێکی حکوومەتی هەرێم پیشان دەدات بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییە ئابوورییەکان لەگەڵ ئیماڕات و گەڕان بەدوای دەروازەکانی بازرگانی و وەبەرهێنان، لە هەمان کاتیشدا دەرخەری خواستێکی دوولایەنەیە لە بەهێزکردنی پەیوەندییەکانی نێوانیان و کارکردن لەسەر تێپەڕاندنی ئاستەنگە ناوچەییەکان.

پەیوەندییەکانی نێوان کوردستان و ئیماڕات

پەیوەندییە پێشینەییەکانی نێوان ئەو دوو قەوارەیە سنووردارە و تەنیا ماوەیەکە هاتووەتە بەرچاوان. دوای ئەوەی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان گەمارۆی ئابووری خستەسەر عێراق بەهۆی هێرشەکەی ١٩٩٠ی بۆ سەر کوەیت، ئیماڕات لەڕێی ڕێکخراوە ئیسلامییەکانی ناوەوەی هەرێمی کوردستان هاوکاری مرۆیی پێشکەش بە کوردەکان کرد. بەدەر لەوە، مامەڵەکانی ئیماڕات لەگەڵ کوردەکانی عێراق زۆر سنووردار بووە. پەیوەندییەکان دووبارە دەستیان بە گەشەکردن کردەوە دوای هێرشکردنە سەر عێراق بە ڕابەرایەتی ئەمریکا لە ساڵی ٢٠٠٣.

درککردن بە گرنگییە ستراتیجییەکەی هەبوونی هەرێمێکی کوردی جێگیر لەناو عێراق، بەتایبەت دوای گەیشتنە دەسەڵاتی هێزە سیاسییەکانی شیعە لە بەغدا، سەرەنجام ئەبو زەبی هەولێری بە پێگەیەکی ستراتیجی دانا بۆ ئاڕاستەکردنی هێزە سیاسی و ئابوورییەکانی لێیەوە. لە ٢٠١٢، ئیماڕات یەکەم وڵاتی ناو ئەنجوومەنی هاوکاری کەنداو بوو، نوێنەری دیپلۆماسی لە هەولێر دابمەزرێنێت، دوای ٩ ساڵ لە هێرشەکەی ئەمریکا. ئەوەش ئیماڕاتی کرد بە وەبەرهێنێکی سەرەکی و هاوبەشێکی ڕێکخراوە مرۆییەکان لە بەشی باکووری عێراق. لە کاتێکدا هەولێر هیچ نوێنەرێکی لە پایتەختەکانی وڵاتانی ئەنجوومەنەکە نییە، بەم دواییە گفتوگۆ لەسەر کردنەوەی نووسینگەیەکی دیپلۆماسیی کوردی لە ئیماڕات کراوە.

ارزانییەکان، بە تایبەت، هەوڵیانداوە هەولێر بکەنە دووبەی دووەمی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بۆ ئەو مەبەستەش پڕۆژەی گرانبەهای گەشەپێدانیان ئەنجامداوە

لە هەمان کاتدا، سەرکردایەتی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، ئیماڕاتی بە مۆدێلێکی پێشکەوتووی سەرکەوتوو داناوە بۆ ئەوەی چاویان لێ بکەن. بارزانییەکان، بە تایبەت، هەوڵیانداوە هەولێر بکەنە دووبەی دووەمی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بۆ ئەو مەبەستەش پڕۆژەی گرانبەهای گەشەپێدانیان ئەنجامداوە، کە فڕۆکەخانەکان، ڕێگاوبان، مۆڵەکانی بازاڕکردن، ڕێستۆرانتەکان، هەروەها ئەپارتمان و ڤێلا ڕازاوەکان دەگرنەخۆ.

هەرچەندە، زۆرینەی داهاتی ئەو پڕۆژانە تەنیا سوودیان بۆ کەمینە سیاسییەکە و کەسە نزیکەکانیان هەبووە، بەوەش جیاوازییە ئابوورییەکان بەدرێژایی سنووری هەرێمی کوردستان فرەوانتر بووە. خزمەتگوزارییە گشتییەکان نەبڕاو و بێ کەموکوڕین لە هەندێک لە گەڕەکەکانی هەولێر، لە کاتێکدا زۆرینەی دانیشتوانی هەولێر و ئەوانەشی لە هەرێمەکە دەژین، بەدەست کەمی ئاو و کارەباوە گرفتارن.

سەرەڕای ئەوەی مۆدێلە ئابوورییەکەی ئیماڕات لە لایەن سەرکردە کوردەکان وەک مۆدێلێکی نموونەیی دەبینرێت، حکوومەتی هەرێمی کوردستان شکستی هێناوە هەمان چوارچێوەی حکوومی ئیماڕات دروست بکاتەوە، لە شێوەی دابەشکردنی دەسەڵات، لەسەر بنەمای فیدراڵی، بەسەر هەر حەوت میرنشینەکەی. یەکێک لە جیاوازییە بەرچاوەکانی لەگەڵ ئیماڕات ئەوەیە، هەرێمی کوردستان بەسەر دوو دۆمەینی ناساز لەڕووی سیاسی و ئابوورییەوە دابەشبووە -بەرهەمی سیاسەتی ئەم دواییەی کوردەکان، لەگەڵ گەشەکردنی دوو جوڵانەوەی سیاسیی زاڵ و خاوەن ئایدیۆلۆجی جیاواز، کە لە لایەن دوو هۆزی دژیەک ڕابەرایەتی دەکرێن. لە کاتێکدا ئەو جیاوازییە و ڕکابەرییانە زیاتر نوێن، بە جۆرێک لە جۆرەکان، بەرهەمی کاریگەرییە مێژووییەکانی شانشینەکانی عوسمانی و سەفەویشن.

هەوڵەکان بۆ یەکخستنی ئەو دوو دۆمەینە سیاسەت جیاوازە ئەنجامی هەمەجۆری داوە بەدەستەوە، بەهۆی کاریگەریی کارتێکەرە ئابووری و سیاسییەکان، لەسەر ئاستەکانی کەسی و حزبیش.

ڕکابەرە سیاسییەکانی کوردەکان لە بەغدا بە سەرنجەوە لەو دووبەرەیییە ناوخۆییەی کوردەکانیان ڕوانیوە، هەروەها لە بەرژەوەندی خۆیان بەکاریان هێناون

ناکۆکییەکانی ئێستا لەسەر دابەشکردنی هێز لە نێوان پارتی و یەکێتی، کە خۆی لە کێشمەکێشمی هەمەجۆر بۆ ماوەی دەیەیەک بەر لە دروستبوونی حکوومەتی هەرێم و هەندێکجاریش ڕکابەری کوژەر، دەبینێتەوە، هەروەها لەوەتەی ڕیفراندۆمەکەی ٢٠١٧ش لە لووتکەکانی ئاستیدا بووە، وایان کردووە هەرێمی کوردستان تووشی لێکترازانێکی گەورەتری سیاسی و کۆمەڵایەتی ببێت. حکوومەتی هەرێم، بۆ یەکەمجار لەوەتەی حوکمی سەربەخۆی کوردەکانەوە لە ١٩٩٢، بەبێ پەرلەمانێکی کارا ئیشەکانی بەڕێ دەکات. درزە ناوخۆییە گەورەکان بە ئاستێکی بەرچاو بەهۆی لاوازی پێگەی حکوومەتی هەرێم لە پەیوەندییەکانی لەگەڵ بەغدا دروستبووین. هەروەها زادەی گرژیی سیاسیی کپکراون لە نێوان دوو حزبە کوردییەکە و گرژییەکانی سیاسەتی نێوان هەولێر و بەغدا، کە مامەڵەکردن لەگەڵ ئەوەی دواییان سەختتر بووە دوای نسکۆ سیاسییەکەی ڕیفراندۆمەکەی ٢٠١٧. ڕکابەرە سیاسییەکانی کوردەکان لە بەغدا بە سەرنجەوە لەو دووبەرەیییە ناوخۆییەی کوردەکانیان ڕوانیوە، هەروەها لە بەرژەوەندی خۆیان بەکاریان هێناون بۆ لاوازکردنی خۆبەڕێوەبەری کوردەکان.

بەڵام هەرێمی کوردستانێکی لاواز لە دژی بەرژەوەندییە سیاسی، ئاسایشی و ئابوورییەکانی ئیماڕاتە لە عێراق. ئەبو زەبی لە خەمی ئەوەدایە حوکمڕانی شیعەکان لە بەغدا هەڕەشە لە ئاسایشی هەموو ناوچەکە بکات. ئەو ناڕەحەتییانەش زیادیان کرد دوای ئەوەی گرووپێکی میلیشیایی شیعە لە عێراقەوە هێرشێکی دڕۆنییان کردە سەر ئیماڕات لە شوباتی ٢٠٢٢.

ڕۆڵێکی نوێ بۆ کوردەکان

لە ٢٠١٧، هەرێمی کوردستان زیانی سیاسی، دیپلۆماسی و ئابووری زۆری پێگەیشت، کاتێک سەرکردەکانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان ڕیفراندۆمێکیان بۆ سەربەخۆیی ئەنجامدا لە لووتکەی ئاژاوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەهۆی جەنگ لە دژی داعش لە عێراق و سووریا، هەروەها ڕکابەرییە ناوچەییەکانی نێوان هێزەکانی هەرێمەکە. ئەو هەڵوێستە بەرپرسانی ئەمریکای نیگەران کرد، کە بێبەرهەمانە سووربوون لەسەر ناوەختیبوونی کردەکە، هەروەها بەغداشی توڕە کرد، وای کرد حکوومەتی فیدراڵی کاردانەوەی سەربازی و سیاسی هەبێت بۆ ڕێگریکردن لە بەرەوپێشچوون. بەغدا زوو درکی بەوە کرد دەرفەتی بۆ ڕەخساوە لە هێزە سیاسییەکانی کوردەکان کەم بکاتەوە.

دوو پێشکەوتن لە حکوومەتی ناوەندی عێراق هەیە وایانکردووە بەهای حکوومەتی هەرێم وەک هاوپەیمان لەگەڵ ئیماڕات زیاد بکات. یەکەم، پێکهێنانی حکوومەت لە ٢٠٢٢ لە لایەن چوارچێوەی هەماهەنگی پاڵپشتیکاری ئێران، بە سەرکردایەتی سەرۆک وەزیران محەمەد سوودانی، وای کرد پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و ئەنجوومەنی هاوکاری کەنداو بەرەو لاوازی بچێت. دووەم، سەرکردەکانی ئیماڕات ڕۆژ بە ڕۆژ نیگەرانترن لەگەڵ سەرۆکی سووننی پەرلەمانی عێراق، محەمەد حەلبووسی، کە کلیلی پەیوەندییەکانە لەگەڵ ئەبو زەبی. بۆچوونە سیاسییەکانی حەلبووسی لەگەڵ لایەنە سوونییەکانی دیکە بوونەتە هۆی دابەشبوونی ناوخۆیی زیاتر، ئەوەش لاوازبوونی پێگەی سوونەکانی لە عێراق لەگەڵ خۆی هێناوە، سەرەنجام بەرژەوەندییەکانی ئیماڕات لە عێراق کەمتربوونەتەوە. لە کاتێکدا ئیماڕات ئامانجی پێکهێنانی پەیوەندیی ئەرێنی بووە لەگەڵ گرووپی ئیتنیکی و سێکتەری هەمەجۆر لە عێراق، حەلبووسی ستراتیجییەکی دابەشکارانەی بەدەست گرتووە، بەگوێرەی شارەزایان، لە هەوڵی ئەوەدایە دەست بەسەر گشت وەسیلەکانی پەیوەندیکردن بگرێت و سوود لە دابەشبوونی لایەنەکان ببینێت. هەروەها، دروستبوونی هاوپەیمانییەکی سیاسیی دیکەی سووننەکان، هاوپەیمانیی چارەسەری نیشتمانی، لە دژی حەلبووسی، لاوازبوونی دەسەڵاتەکانی لە ڕەهەندە سیاسییەکانی عێراق پیشان دەدات.

سوودانی داوای هاوکاری لە نێچیرڤان بارزانی کرد بۆ دروستکردنی پردێک لە نێوان بەغدا و ئەبوزەبی. بەهۆی ئەوەشەوە، هەڵوێستی نێچیرڤان ڕۆڵێکی دیاری هەبوو لە بەدیهێنانی سەردانەکەی سوودانی بۆ ئەبوزەبی

بە ڕێک نەکەوتنی حەلبووسی لەگەڵ ئیماڕات، بە مانای دەرچوونی سوونەکان لەژێر کاریگەریی ئیماڕات، ئەبوزەبی زیاتر پشتی بە کوردەکان بەستووە بۆ هێشتنەوەی هەژموونی بەسەر سیاسەتە ئاڵۆزەکەی بەغدا. ئیماڕات و وڵاتانی دیکەی کەنداو نیگەران بوون سەبارەت بەوەی حکوومەتە نوێیەکە بەردەوام دەبێت لەسەر هەوڵەکانی سەرۆک وەزیرانی پێشوو، موستەفا کازمی، لە پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی نێوان بەغدا و وڵاتانی کەنداوی دراوسێی.

سوودانی، کە هەوڵیداوە بە وردی هاوسەنگی داواکارییەکانی ئەو لایەنانە ڕابگرێت کە خستوویانەتە دەسەڵاتەوە، لەگەڵ ئەو تێڕوانینەی خۆی هەیەتی بۆ سیاسەتی عێراق لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، بەدڵنیاییەوە پەرەی بەو بەرەوپێشچوونە دیپلۆماسییە داوە کە لە ماوەی حکومڕانی کازمی دەستی پێ کرد. هەرچەندە، بەهۆی ئەوەی بەشێک لە پاڵپشتانی سوودانی لە دژی ئەنجوومەنی وڵاتانی کەنداون، ئەو گومانی هەبوو لەوەی پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئەو وڵاتانە چۆن دەبێت.

بۆ کەمکردنەوەی نیگەرانییەکانی سەرکردایەتی ئیماڕات، سوودانی داوای هاوکاری لە نێچیرڤان بارزانی کرد بۆ دروستکردنی پردێک لە نێوان بەغدا و ئەبوزەبی. بەهۆی ئەوەشەوە، هەڵوێستی نێچیرڤان ڕۆڵێکی دیاری هەبوو لە بەدیهێنانی سەردانەکەی سوودانی بۆ ئەبوزەبی لە مانگی شوبات.

بەدڵنیاییەوە ناوەندگیرییەکانی نێچیرڤان سنوورەکانی عێراقی تێپەڕاندووە. ئەو ڕۆڵێکی بەرچاوی هەبوو لە ڕێکخستنی یەکەمین پەیوەندیی تەلەفۆنی لە نێوان محەمەد بن زاید و سەرۆکی تورکیا، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان لە ٢٠٢١. ئەو دەستپێشخەرییە دیپلۆماسییە گرژییەکانی کەمکردەوە و ڕێگەیەکی دروست کرد بۆ ئیماڕات و تورکیا بۆ ئەوەی پەیوەندییەکانیان بنیاد بنێنەوە. نێچیرڤان وەک ناوبژێک لە نێوان ئەردۆغان و سەرۆکی فەڕەنسا، ئیمانوێل ماکڕۆن، ڕۆڵی بینی، بە هەمان شێوە گرژییەکانی نێوان تورکیا و فەڕەنساشی کەم کردەوە.

هەڕەشەکان بۆ سەر ئاسایشی هاوبەش

هەرێمی کوردستان و ئیماڕات هەردووکیان ڕووبەڕووی هەڕەشەی تێکچوونی ئاسایش بوونەتەوە لە گرووپە میلیشیا شیعەکانی پاڵپشتی ئێران، ئەوەش خواستی هەردوولای لەسەر تۆکمەکردنی ئاسایشی ناوچەکە زیاتر کردووە لەڕێی هاوپەیمانی. کێڵگەی گازی کۆرمۆری هەرێمی کوردستان، کە لە لایەن کۆمپانیای ئیماڕاتی، دانا گاز، کاری تێدا دەکرێت، ڕووبەڕووی چەندان هێرش بووەتەوە لە ساڵانی ڕابردوو. لە کانوونی دووەمی ٢٠٢٢، گرووپێکی حووسی یەمەنی هێرشی کردە سەر کێڵگەیەکی نەوتی لە ئەبوزەبی و سێ کەسیان کوشت. مەسرور بارزانی، کە پێشتر ڕاوێژکاری ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان بوو، تەنیا پێنج ڕۆژ دوای هێرشەکە سەردانی ئیماڕاتی کرد و لە تۆڕی میدیایی گوتی، “خۆشحاڵم لە ئەبوزەبیم بە مەبەستی بەشداریکردن لە گفتوگۆکان لەسەر ئاسایشی هەرێمەکە، لە هەمان کاتیشدا گەڕان بەدوای دەرفەتەکانی هەماهەنگی ئابووری لەگەڵ سەرکردەکانی ئێرە.”

هەرێمی کوردستان ڕۆڵێکی بەرچاوی بینیوە لە ڕێکخستن و ئاڕاستەکردنی هاوکارییەکانی ئیماڕات بۆ دووبارە بنیادنانەوەی ناوچە سوونەنشینەکانی عێراق لە دوای جەنگی داعش

وەک بەشێک لە ستراتیجییە گشتگیرەکەی لە دژی تیرۆر، ئیماڕات هاوکاریی مرۆیی پێشکەش بە ناوچە سووننییەکانی عێراق کردووە، هەروەها بەوانەشی بەهۆی جەنگ و ئاژاوە پەنایان بۆ هەرێمی کوردستان هێناوە. هەرێمی کوردستان ڕۆڵێکی بەرچاوی بینیوە لە ڕێکخستن و ئاڕاستەکردنی هاوکارییەکانی ئیماڕات بۆ دووبارە بنیادنانەوەی ناوچە سوونەنشینەکانی عێراق لە دوای جەنگی داعش. ئەو هاوکارییە یارمەتی پەنابەرانی داوە بگەڕێنەوە ماڵەکانیان و ژیانیان بنیادبنێنەوە، هەروەها سوودیشی هەبووە لە دامرکاندنەوەی هەوڵەکانی توندڕەوان لە بەسەربازکردنی هاووڵاتییان.

پەیوەندییە ئابوورییەکان

ئیماڕات دووەم گەورەترین وەبەرهێنە لە هەرێمی کوردستان، بە پێکهێنانی ٢٥٪ی ڕێژەی وەبەرهێنانی بیانی، کەمێک لەدوای چینەوەیە. پێنج کۆمپانیای ئیماڕاتی پێکەوە ٢.٥ ملیار دۆلاریان بۆ وەبەرهێنان لە هەرێمەکە خەرجکردووە. دیارترینیان، دانا گازی ئیماڕاتییە، کە ڕۆژانە نزیکەی ٥٠٠ ملیۆن پێ سێجا گاز لە کوردستان بەرهەم دەهێنێت، کە زۆرینەی بۆ بەکارهێنانی ناوخۆیی و بەرهەمهێنانی کارەبایە. جگە لەوە، ئەو ماوەی حکوومەتی هەرێم نەوتی هەناردە دەکرد، دانا گاز ڕۆژانە ٢٢ هەزار بەرمیل گازی چڕی بەرهەم دەهێنا و لەگەڵ نەوتی قورس تێکەڵ دەکرا بۆ ئەوەی لە بازاڕە جیهانییەکان بە بازاڕ بکرێن.

لە هەوڵێکی دووبەرەیی بۆ پتەوکردنی وەبەرهێنان، بازرگانی و پەیوەندییە ئابوورییەکان، ئەبوزەبی و هەولێر پێشنیازی دامەزراندنی ئەنجوومەنی ئابووریی کوردستان و ئیماڕاتیان کردووە. ئەحمەد زاهری، کونسڵی ئیماڕات لە هەولێر، گوتوویەتی شەش بانکی ئیماڕاتی بیر لە کردنەوەی لق لە هەرێمی کوردستان دەکەنەوە. لە چاوپێککەوتنێکی ئاداری ٢٠٢٢، لەگەڵ سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی لە دوبەی، سوهەیل محەمەد فەرەج ئەلمەزراوی، وەزیری وزە و ژێرخانی ئیماڕات، بە هەمان شێوە ئاماژەی بە نیازی ئیماڕات دا بۆ زیادکردنی وەبەرهێنان لە عێراق، بە سەرنجێکی تایبەتەوە لەسەر کوردستان. هەرچۆنێکبێت، لەو دۆخە هەڵپەسێردراو و ناپێشبینی نەکراوەی هەرێمی کوردستان بەهۆی ناکۆکییەکانی هەولێر و بەغدا لەسەر پڕۆژە یاسای بودجەی عێراق، وەبەرهێنە بیانییەکان هاندەریان کەمترە لەوەی سەرکێشیی ئابووری لەم جۆرە بکەن لە ئێستادا. بەرپرسێکی باڵای کورد سەرنجی خستەسەر هەوڵە وریایەکانی ئیماڕات بۆ دەستپێشخەریکردن لە کوردستان، بە ئامانجی ئەوەی لەگەڵ بەرپرسانی بەغدا تووشی لێکترازان نەبن. بەرپرسەکە جەختی لە باشکردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەولێر و بەغدا کردەوە وەک هۆکارێک بۆ بەرەوپێشبردنی پەیوەندییەکانی نێوان کوردستان و ئیماڕات.

هەندێک لە کۆمپانیا ئیماڕاتییەکان سەرقاڵی ئەنجامدانی توێژینەوەی گونجاون بۆ هەڵسەنگاندنی دەرفەتەکان بە مەبەستی بەرهەمهێنانی فرەوانی بەرهەمە کشتوکاڵییەکان و بەروبوومە ئاژەڵییەکان لە کوردستان

بازرگانی لە نێوان هەرێمی کوردستان و ئیماڕات بە بەهای ساڵانەی نزیکە سێ ملیار دۆلار دەخەمڵێنرێت. لە پێشوودا، ئەو بازرگانییە زۆر زیاتر لە بەرژەوەندیی ئیماڕاتدا بووە. بەڵام، لەوەتەی ٢٠٢٢ەوە، ئیماڕات بووەتە بازاڕی سەرەکی بۆ بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی کوردستان، بەهۆی ئەوەی حکوومەتی هەرێم هەوڵی هەناردەکردنی بەرهەمی هەمەجۆری داوە بەدەر لە نەوت و گاز. یەکێک لە دەستکەوتە دیارەکان، ناساندنی هەنار بوو وەک یەکەمین بەرهەمی نانەوتی کوردی هەناردەکراو بەرەو ئیماڕات. لە ئابیشدا، حکوومەتی هەرێمی کوردستان گرێبەستێکی واژۆ کرد بۆ هەناردەکردنی ٥ هەزار تۆن پەتاتە بۆ ئیماڕات. ئاڕاستەکان پیشانی دەدەن تاکوو ٩٠٪ بەرهەمی پەتاتەی کوردستان بەرەو بازاڕەکانی ئیماڕات دەچێت. حکوومەتی هەرێم پلانی ئەوەشی هەیە سێو، ترێ و بەرهەمی کشتوکاڵی دیکە هەناردەی ئیماڕات و بازاڕەکانی کەنداو بکات. هەندێک لە کۆمپانیا ئیماڕاتییەکان سەرقاڵی ئەنجامدانی توێژینەوەی گونجاون بۆ هەڵسەنگاندنی دەرفەتەکان بە مەبەستی بەرهەمهێنانی فرەوانی بەرهەمە کشتوکاڵییەکان و بەروبوومە ئاژەڵییەکان لە کوردستان، ئەوەش وەک بەشێک لە دەستپێشخەرییەکانی ئاسایشی خۆراکی ئیماڕات.

کابینەکەی سەرۆک وەزیران، مەسرور بارزانی، پێشخەری بە هەمەجۆری ئابووری داوە لە کوردستان، بە ئامانجی کەمکردنەوەی پشتبەستن بە نەوت. بەگوێرەی بەرەوپێشچوونەکانی ئیماڕات بێت لە هەمەجۆرکردنی بەرهەمە ئابوورییەکانی جگە لە بەرهەمە هایدرۆکاربۆنییەکان، هەرێمی کوردستان بە سەرنجێکی وردەوە چاوی لەسەر دەبێت، بە تایبەت لەدوای تەسلیمکردنەوەی سێکتەری نەوت بە بەغدا لە لایەن هەولێرەوە.

پەیوەندییەکانی نێوان کوردستان و ئیماڕات لەو ساڵانەی دواییدا گۆڕانیان بەسەردا هاتووە، بەهۆی ئەوەی هەردووک هەولێر و ئەبو زەبی درکیان بە گرنگی هەماهەنگی نێوانیان کردووە، لەسەر بنەماکانی سیاسی، ئابووری و ئاسایشی. هەرچەندە، ئەو هاوڕێیەتییە ڕووبەڕووی هەڕەشە دەبێتەوە بەهۆی پێشخەریدان بە بەرژەوەندییە تایبەتی و کەسییەکان لە لایەن سەرکردەکانی کورد و نالەباری پەیوەندییەکان لەگەڵ بەغدا. بۆ ئەوەی لە پارادایمی هێزی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست گرنگیبوونی خۆیان بهێڵنەوە، سەرکردەکانی کورد پێویستە بەرەیەکی یەکگرتوو بنیادبنێن، کە وەک قەوارەیەک نوێنەرایەتی بەرژەوەندییە ناوخۆیی و ناوچەیییەکانیان بکات.